Sekrety lawendy - co warto wiedzieć o uprawie?

Półkrzew, którym jest lawenda, to wspaniała roślina ozdobna, pasująca do każdego ogrodu, balkonu czy wnętrza mieszkania oraz domu. Doskonale sprawdza się w doniczce, rosnąc w glebie na zewnątrz, świetnie wygląda także w formie bukietu – ma wtedy zastosowania nie tylko ozdobne. Służy do produkcji przypraw i olejku. Jak każda roślina, posiada swoją charakterystykę uprawy, kwitnienia i potrzeb nawadniania oraz nawożenia.

Nie jest szczególnie trudna w hodowaniu, jednak znajomość najważniejszych zagadnień dotyczących okresów pielęgnacji pomaga uzyskać najlepsze efekty oraz najintensywniejsze kolory zarówno kwiatostanu, jak i liści oraz łodyg.

Najważniejsze cechy lawendy

Lawenda, czyli z łaciny Lavendula, należy do rodziny jasnotowatych. Naturalnie występuje w rejonach ciepłych i suchych, między innymi w okolicach Morza Śródziemnego, na Półwyspie Arabskim czy w niektórych rejonach Indii oraz Somalii. Niektóre gatunki wykształciły pewien zakres mrozoodporności, co pozwala na ich uprawę także w naszym kraju, jednak pod warunkiem zachowania:

• Odpowiedniego nasłonecznienia
• Osłony od wiatru
• Uprawy na glebach zasadowych, najlepiej piaszczystych

 

Jest półkrzewem, co oznacza, że posiada cechy charakterystyczne zarówno dla kwiatów, jak i krzewów – tylko dolna część rośliny drewnieje, górna pozostaje zawsze zielona. Dzięki temu doskonale wygląda nie tylko w sezonie, po ścięciu pozostaje plastyczna i łatwo daje się formować w bukiety. Świetnie sprawdza się także jako dodatkowa ozdoba do kiści innych kwiatów.

Lawenda posiada bardzo gęsto rosnące kwiaty, które formują się na wierzchotkach, czyli pędach rozrastających się przeciwstawnie. Zapewnia to formowanie nowych pędów, gdy jeden zaczyna kończyć się kwiatem. Powoduje to wyjątkowy wygląd i wspaniałe walory ozdobne, przez co to po lawendę sięgają osoby chcące poprawić wygląd swojego ogrodu.

W jaki sposób wykorzystuje się lawendę?

Ta, coraz bardziej popularna (szczególnie w południowej Polsce) roślina ma wiele ozdobnych i praktycznych zastosowań:

• Uprawa w przydomowych ogródkach, na balkonach i w mieszkaniach, w celach ozdobnych
• Wytwarzanie olejków eterycznych, wykorzystywanych w kosmetyce (między innymi jako dodatek do wielu kosmetyków stosowanych zewnętrznie)
• Produkcja olejku lawendowego (na skalę przemysłową)
• Wytwarzanie wysokiej jakości miodu w pasiekach
• Odstraszanie moli odzieżowych (lawenda w formie suszonej)
• Produkcja przypraw

 

Przyprawy z lawendy mogą być tworzone zarówno jako samodzielne dodatki, jak również w połączeniu między innymi:  tymiankiem czy szałwią. Kwiaty lawendy mogą służyć też jako nadające aromat cukrowi i innym dodatkom spożywczym.

W Polsce lawenda stosowana jest przeważnie w celach ozdobnych. To zdecydowanie dominujący sposób jej wykorzystania. Z tego powodu zobaczyć ją można w wielu ogródkach przydomowych, a także na plantacjach (zarówno monokulturowych, jak i tych bez specjalizacji) oraz w sprzedaży w postaci świeżych lub suszonych bukietów.

Pielęgnacja lawendy – jak duże są jej wymagania?

Jest to roślina dość odporna, jednak wymaga bacznej pielęgnacji i dotrzymywania terminów w zakresie:

• Wysiewu, gdy przyjmie się ten sposób rozmnażania rośliny
• Sadzenia, jeśli jest to wygodniejsze
• Podlewania
• Przycinania
• Wyboru odpowiedniej gleby
• Wskazania miejsca rozwoju rośliny i kwiatostanu

 

Samo ścinanie kwiatostanu, by formować z niego gotowe bukiety, także powinno być wykonywane w odpowiednim terminie. Doskonały artykuł pokrywający wszystkie powyższe zagadnienia znajduje się pod tym linkiem: https://fajnyogrod.pl/porady/kiedy-kwitnie-lawenda-wyjasniamy-okresy-pielegnacji-lawendy/. Zawiera on niezbędne informacje, które pozwolą każdej osobie na wyhodowanie lawendy w warunkach domowych oraz w ogrodzie.

Warto przy tym pamiętać, że choć lawenda potrafi wybaczać błędy, to należy wystrzegać się kilku podstawowych, potencjalnych zaniedbań, między innymi:

• Moczenia liści i kwiatów podczas suszy, przy dużym nasłonecznieniu
• Wyboru złych terminów sadzenia lub wysiewania
• Zbyt intensywnego przycinania
• Sadzenia na glebie kwaśnej

 

Każde z wymienionych może spowodować utratę lub zniszczenie nawet całej posiadanej uprawy.

Na jakie rodzaje lawendy warto zwrócić uwagę?

Do najpopularniejszych należą dziś:

• Lawenda wąskolistna, najpopularniejsza roślina ozdobna. Sprawdza się doskonale także jako źródło pokarmu dla pszczół i innych owadów
• Lawenda pośrednia (krzyżówka wąskolistnej i szerokolistnej) – roślina o intensywnym zapachu, najlepsza do produkcji olejku lawendowego
• Lawenda francuska – z charakterystycznymi kwiatami formującymi się w beczkę, skutecznie przywabiająca owady, lecz niezbyt odporna na mrozy

 

Na naszym rynku do najpopularniejszych odmian, które zawierają się w wymienionych rodzajach, należą:

• Havana – lawenda wąskolistna, odporna na mrozy, stosowana ozdobnie oraz jako przyprawa
• Platinum Nico – odporna na mrozy, dużą wilgotność i choroby powodowane przez grzyby, wykorzystywana ozdobnie i stosowana w kuchni
• Vera – świetna do produkcji olejku, smukła i wysoka w budowie
• Essence – lawenda o drobnych, delikatnych kwiatach, odporna na mróz. Sprawdza się jako ozdoba w każdym miejscu
• Blue Scent – ten gatunek kwitnie bardzo długo, aż do nastania pierwszych mrozów – wtedy okres kwitnienia się kończy

Hidcote – ta odmiana przetrwa każde mrozy (oczywiście w ich czasie nie kwitnie), jest najłatwiejsza w uprawie